نحوه تشخیص قارچ سمّی و خوراکی
نکات نادرست در تشخیص قارچ خوراکی و سمّی
ساده‌ترین جواب به این سوال این است که باید قارچ را به درستی تشخیص دهید و بفهمید از چه گونه و مدلی است. امّا این مهارتی است که همه افراد ندارند. بعضی از قارچ‌های سمّی کشنده هستند و مصرف آنها پیش از تشخیص صد درصدی خطر بالایی با خود به همراه دارد. در ابتدا شما را برخی باورهای غلط درباره نحوه شناسایی قارچ سمّی آشنا می‌کنیم.
باورهای نادرست در مورد تشخیص قارچ سمّی از قارچ خوراکی:
«مصرف هر قارچی که بر روی درخت رشد کند، بی‌خطر است.»
این گزاره غلط است زیرا همه این قارچ‌ها غیرسمّی نیستند و بعضی از آنها مانند قارچی به نام فیونرال بل کشنده است.
«اگر بتوانید کلاهک قارچ را جدا کنید، یعنی این قارچ خوراکی است.»
این مطلبی نادرست است زیرا کلاهک‌های قارچ‌های کشنده نیز ممکن است به آسانی از بدنه جدا شوند.
«در صورتی که مشاهده کردید حیوانی در حال مصرف یک قارچ است، این بدین معناست که خوردن این قارچ برای انسان نیز بی‌خطر است.»
این یک جمله اشتباه است زیرا بسیاری از حیوانات قابلیت خوردن انواعی از گیاهان قارچی را دارند که برای انسان کشنده هستند.
سه نکته به درد بخور در شناسایی قارچ سمّی از قارچ غیرسمّی
از مصرف قارچ‌هایی که در کلاهک و یا ساقه خود رنگ قرمز دارند خودداری کنید. اگرچه خوشرنگ بنظر میرسند امّا محتمل است که کشنده باشند.
از قارچ‌هایی که تیغه آنها سفید است و یا بافتی دامن شکل و حلقه‌ای دور ساقه خود دارند دوری کنید. اگرچه بعضی از آنها خوراکی هستند امّا این امکان نیز وجود دارد که جزو خانواده بسیار سمّی قارچ آمانیتا باشند.
از خوردن قارچ‌هایی که پایین ساقه خود بافتی کیسه مانند (که به آن ولوا گفته میشود) دارند اجتناب کنید زیرا احتمال سمّی بودن این نوع قارچ بالاست.
نحوه تشخیص قارچ آمانیتا، سمّی‌ترین گونه قارچ وحشی
قارچ آمانیتا که به نام کلاهک مرگ نیز شناخته میشود، به طور معمول در مناطق کوهستانی شمالی با خاک اسیدی در کنار درختانی مانند کاج رشد میکند. این گونه انواع مختلفی دارد که بسیاری از آنها دردسته سمّی و یا روانگردان قرار می‌گیرند. در نتیجه یکی از راه‌های شناخت قارچ کشنده، آشنایی با خصوصیات ظاهری قارچ آمانیتا است. برای تشخیص این کلاهک مرگبار به نکات زیر توجه کنید:
به رنگ قارچ دقت کنید
بسیاری از قارچ‌های آمانیتا در رنج رنگی قرمز، نارنجی، زرد، سفید و یا خاکستری قرار می‌گیرند. همچنین این نوع قارچ ممکن است پس از شکستگی نیز در بخش بافت جدا شده رنگی قرمز به خود گیرد. امّا توجه داشته باشید که تشخیص این قارچ تنها توسط رنگ آن ممکن نیست و باید به خصوصیات دیگر آن نیز توجه کنید.
خیس و یا خشک بودن کلاهک
همه قارچ‌های آمانتیا کلاهکی خشک دارند. این بدین معناست که برخلاف سایر قارچ‌ها کلاهک اسلایمی و لزج ندارند. پس به کلاهک قارچ دست بزنید تا از جنس کلاهک مطمئن شوید. اگر در منطقه‌ای بارانی هستید و شک دارید که خیسی کلاهک مربوط به باران باشد، قارچ را یک یا دو روز مصرف نکرده و سپس بعد از خشک شدن آب باران، کلاهک را لمس کنید.
شکل کلاهک
قارچ‌های آمانتیا کلاهکی شبیه به حرف انگلیسی U برعکس دارند که از دو طرف کش آمده است. این کلاهک را به سایبان نیز می‌توان تشبیه کرد. پس این شکل را در نظر داشته باشید.
یافتن ولوا
قبل از مصرف قارچ به کمک یک چاقو آن را به آرامی از خاک خارج کنید. اگر در پایین ساقه یک بخش کیسه‌مانند بود، یعنی این قارچ دارای ولوا است. همه قارچ‌ها این پایه را ندارند بنابراین این روش راهی مناسب برای تشخیص کلاهک مرگ است. هنگام بریدن قارچ از زمین دقت کنید که دور پایه را ببرید و اشتباهاً آن را جدا نکنید زیرا ولوا بافتی آسیب‌پذیر است و به آسانی ممکن است از بدنه جدا شده و در خاک باقی بماند.
فلس
بسیاری از قارچ‌های آمانیتا زگیل‌هایی کمرنگ بر روی کلاهک خود دارند. در قارچ‌های سفید رنگ این فلس‌ها معمولاً قهوه‌ای و در قارچ‌های قرمز عموماً سفید است. این فلس‌ها معمولاً شبیه به نقطه‌هایی ریز و برآمده هستند.
امید است با دانستن این نکات یک قدم به شناخت قارچ‌ها نزدیکتر شوید و با دقت بیشتری آنها را در طبیعت مصرف کنید.