تاریخچۀ پیتزا

دربارۀ این غذای محبوب، تاریخچه‌ها و حتی افسانه‌های مختلفی وجود دارد. عده‌ای معتقدند که تاریخ ابداع این غذا به دوران باستان و شش قرن قبل از میلاد مسیح می‌رسد.! اگر پیتزا را خمیری گرد بدانیم که روی آن تکه‌های مواد غذایی مختلف وجود دارد، می‌توانیم تاریخ ابداع پیتزا را به دوران باستان بازگردانیم؛ اما اگر پیتزا را غذایی خاص بدانیم که رسپی مشخصی دارد و به شکل خاصی سرو می‌شود، برای دانستن تاریخچۀ ابداع آن باید تا قرن ۱۸ و ۱۹ میلادی جلو بیاییم.

ناپل، خاستگاه پیتزا

طبق روایت رسمی و پذیرفته‌شده، شهر ناپل در ایتالیا خاستگاه پیتزاست! پیتزا قبل از اینکه به غذایی با هویت مشخص تبدیل شود و در پیتزافروشی‌ها سرو شود، در غذافروشی‌های خیابانی شهر ناپل وجود داشت و بیشتر غذای افراد فقیر این شهر بود! در واقع، پیتزا نان تخت و نازکی بود که مقدار کمی سبزیجات روی آن قرار می‌گرفت و با چاشنی‌هایی خوشمزه نظیر گوجه‌فرنگی، سیر و پنیر طعم خوبی می‌یافت.

طبق روایت‌هایی، در قرن نوزدهم میلادی، آشپزی به نام رافائل اسپوزیتو چیزی که امروزه پیتزا می‌نامیم را اختراع کرد! این آشپز که در واقع در نانوایی کار می‌کرد، پیتزا را به افتخار بازدید ملکه مارگاریتا از ناپل درست کرد و برای درست کردن آن از پرچم سه‌رنگ ایتالیا ایده گرفت و بنابراین از گوجۀ قرمز، ریحان سبز و پنیر سفید در تهیۀ آن استفاده کرد. این پیتزا که هنوز هم پیتزای محبوبی است، به افتخار ملکه، مارگاریتا نام گرفت. به پاس این اختراع خوشمزه، به رافائل اسپوزیتو، لقب «پدر پیتزا» را داده‌اند.

افتتاح اولین پیتزافروشی

اولین پیتزافروشی رسمی نیز در همین شهر ناپل افتتاح شد. در این پیتزافروشی، پیتزاها را در تنورهایی سنگی (شبیه به تنورهای نانوایی) می‌پختند. جالب است بدانید که این دم‌ودستگاه پیتزاپزی هنوز هم در شهر ناپل پابرجاست و برای عاشقان پیتزا از جاذبه‌های گردشگری این شهر نیز محسوب می‌شود. این غذا، بعد از وارد شدن به صنف رستوران‌های رسمی خیلی زود به یکی از غذاهای محبوب این شهر بدل شد و از همان‌جا نیز به بقیۀ شهرها و کشورها راه یافت. به طور کلی، اولین پیتزاهای ایتالیایی، پیتزاهایی بودند که از ترکیب خمیر دست‌ساز، سبزیجات تازه، سیر و پنیر موزارلا درست می‌شدند. پیتزا سبزیجات شیلا که ترکیبی از زیتون، قارچ، گوجه‌فرنگی، فلفل‌دلمه‌ای، پیاز سرخ‌شده و پنیر موزارلاست، در رسپی خود از ایدۀ پیتزا سبزیجات ایتالیایی بهره‌مند شده است.

جهانی شدن پیتزا

در آغاز قرن بیستم و با ورود مهاجران ایتالیایی به آمریکا، این غذای محبوب وارد این کشور نیز شد و مطابق ذائقه مردم این کشور، به شکلی پرپنیرتر پخته شد و با اضافه‌کردن گوشت و سوسیس و… تغییراتی یافت. پیتزای محبوب در آمریکا، برعکس ایتالیا، پیتزای تند پپرونی بود! جالب است بدانید که پپرونی در زبان ایتالیایی به معنای فلفلی است. پیتزا پپرونی شیلا که با پپرونی، پنیر موزارلا و فلفل تند هالوپینو درست می‌شود در طعم اصیل خود میراث‌دار همین پیتزاست.

 در آمریکا نیز این غذا در ابتدا در غذافروشی‌های خیابانی پخته و عرضه می‌شد، اما به سرعت محبوبیت یافت و به یکی از غذاهای موردعلاقۀ مردم این کشور تبدیل شد. اولین پیتزافروشی آمریکا در منطقۀ منهتن نیویورک در سال ۱۹۰۵ افتتاح شد. این پیتزافروشی که «لومباردی» نام دارد، هنوز هم مشغول به کار است و اگرچه محل آن تغییر یافته، اما هنوز هم همان اجاق اولیه را دارد و بنابراین پیتزای مشتریان خود را در همان اجاق قدیمی درست می‌کند!

محبوبیت پیتزا در آمریکا موجب رشد اقبال به این غذا در بقیۀ نقاط جهان نیز شد. حتی می‌توان گفت که بعد از محبوبیت و رشد پیتزافروشی‌ها در آمریکا بود که رونق پیتزافروشی‌های ایتالیا نیز به اوج رسید. ماریانی، نویسندۀ کتاب چگونه غذای ایتالیایی جهان را فتح کرد، معتقد است که همۀ جهانیان، از جمله خود ایتالیایی‌ها، پیتزا را مانند شلوار جین و موسیقی راک‌اندرول، تنها به دلیل آمریکایی بودن انتخاب کردند!

امروزه در هر گوشه‌ای از جهان پیتزافروشی‌های متنوعی وجود دارد و خود رسپی‌های پیتزا نیز از تنوع بسیار بالایی برخوردار شده‌اند، به نحوی که شما هر کجای دنیا که باشید و هر سلیقه‌ای که داشته باشید و هر رژیم‌ غذایی‌ای را که دنبال کنید، حتماً پیتزای باب طبع خود را نیز پیدا خواهید کرد!

  منابع

https://www.quora.com/Where-is-the-most-oldest-pizza-shop-in-world

https://www.history.com/news/a-slice-of-history-pizza-through-the-ages